ดินถล่มคืออะไร? ดินถล่มหรือโคลนถล่ม คือ การเคลื่อนที่ของมวลดินและหินลงมาตามลาดเขาด้วยอิทธิพลของแรงโน้มถ่วงโลก และจะมีน้ำเข้ามาเกี่ยวข้องในการ ทำให้มวลดินและหินเคลื่อนตัวด้วยเสมอ ดินถล่มมักเกิดตามมาหลังจากน้ำป่าไหลหลาก ในขณะที่เกิดพายุฝนตกหนักรุนแรงต่อเนื่อง หรือหลังการเกิดแผ่นดินไหว

ไดโนเสาร์ตะลุยโลกล้านปี ใครจะเชื่อบ้างว่า…ครั้งหนึ่งแผ่นดินอีสานเคยเป็นที่วิ่งเล่นของเหล่าไดโนเสาร์ !!! และในแดนดินถิ่นอีสานบ้านเรายังเป็นแหล่งค้นพบไดโนเสาร์ชนิดใหม่ของโลกถึง 5 ชนิดด้วยกัน !!!

ภาพถ่ายดาวเทียมจากทั่วโลกที่อัพเดททุกสองครั้งต่อวัน (Near-Real-Time) โดยระบบ MODIS Rapid Response System ซึ่งมีความละเอียดตั้งแต่ 2 กิโลเมตร, 1 กิโลเมตร และ 250 เมตรต่อพิกเซล มีให้ดาวน์โหลดแล้ว ครอบคลุมถึงประเทศไทยด้วย

ช่วงสองสามปีมานี้ เรามักจะได้ยินข่าวการพบวัตถุประหลาดในบ้านเราจากสื่อต่างๆ อยู่บ่อยครั้ง ส่วนมากแล้วจะคิดว่าเป็น อุกกาบาต จนบางครั้งก็แอบขำกับการให้ข้อมูลของสื่อที่มักจะรายงานตามกระแสข่าวมากกว่าการให้สาระเท็จจริง การด่วนสรุปโดยปราศจากการวินิจฉัยจากผู้เชียวชาญ และการเชื่ออย่างง่ายเกินไป มันบ่งบอกอะไร ในฐานะของผู้ยึดหลักวิทยาศาสตร์แล้ว เราชาวนักธรณีวิทยาก็มีหน้าที่ช่วยตรวจสอบและอธิบายความเข้าใจให้แก่พวกเขาเหล่านั้น ไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นอะไรก็ตาม ก่อนที่เราจะสรุปว่าวัตถุประหลาดนั้นคืออุกกาบาต อยากจะให้ลองอ่านข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับอุกกาบาตต่อไปนี้ที่เขียนโดยนักล่าอุกกาบาตผู้เชี่ยวชาญดูก่อน แล้วจะรู้จักอุกกาบาตมากขึ้น

“ชนใดไม่มีดนตรีกาล ในสันดานเป็นคนชอบกลนัก” นักธรณีอย่างเราก็มีดนตรีในจิตใจใช่มั้ยครับ อย่างน้อยในยามที่เราต้องออกภาคสนามจากบ้านไปไกลแสนไกล บทเพลงต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเพลงประจำสถาบันที่ช่วยให้เกิดความฮึกเหิม เพลงตลาดสนุกสนาน หรือแม้กระทั่งเพลงเพื่อชีวิต เพลงเหล่านี้แหละที่ช่วยยรรเทาความเหงาและว้าเหว่ให้เราได้ แต่วันนี้ผมจะมานำเสนอเพลงอีกลักษณะหนึ่ง ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับธรณีวิทยาโดยเฉพาะ โดยเป็นเพลงที่ช่วยให้เราจดจำและเข้าใจธรณีได้อย่างสนุกสนาน ซึ่งจะเป็นประโยชน์แก่นักธรณีอย่างเราเป็นอย่างมาก หากพร้อมแล้วก็มาเพลิดเพลินกันได้เลย ก่อนที่ผมจะลงมือเขียนนำเสนอเรื่องนี้ ผมได้นึกถึงเพลง “มีโซโซอิก (Mesozoic)” ซึ่งเป็นเพลงที่เพื่อนของผมแต่งไว้ประกอบการนำเสนอหน้าชั้น สมัยที่เข้าเรียนวิชาธรณีวิทยาประเทศไทย เนื่องจากรายวิชานี้ค่อนข้างที่จะมีเนื้อหามาก ทำให้เกิดความน่าเบื่อเล็กน้อย แต่ด้วยความเป็นศิลปิน เพื่อนผมคนนี้จึงได้คิดการนำเสนอรูปแบบใหม่ โดยการนำเนื้อหาเรื่องหินมหายุคมีโซโซอิกในประเทศไทยมาแต่งเป็นเพลง โดยใช้ทำนองเพลงซมซาน ของวงโลโซ การนำเสนอวันนั้น เป็นที่สนุกสนานมาก ไม่มีใครง่วงนอนเลย แม้จะจดจำเนื้อหาไม่ได้มากแต่เพลงวันนั้นก็ทำให้มีโซโซอิกติดหูพวกเราไปหลายวัน ดังนั้นวันนี้ผมจึงอยากที่จะนำเสนอบทเพลงที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับธรณี (เท่าที่หาได้) มาฝากให้กับนักธรณีทั้งหลาย หวังว่าคงจะเป็นประโยชน์นะครับ สามารถเลือกดาวน์โหลด .mp3 ไปฟังได้จากรายชื่อเพลงข้างล่างนี้ได้เลยนะครับ   หินอัญมณีและแร่ (Rocks And Gems And Minerals) ในโลกของเรานั้นมีอะไร (What’s Inside Our Earth) วัฎจักรของน้ำ (The Water Cycle Song) เพลงของหิน (Song Of The Rocks) […]

          ใครที่คิดว่าเทือกเขาเอเวอร์เรสต์สูงที่สุดในโลกแล้วละก็ ลองคิดใหม่ได้ เพราะตอนนี้เอเวอร์เรสต์มีคู่แข่งที่สูงกว่าซะแล้ว ว่าแต่..ภูเขาอื่นจะสูงกว่าได้อย่างไร แฮะๆ ชักสงสัยแล้วใช่มั้ยครับ วันนี้ผมจะแนะนำคู่แข่งอันน่ากลัวของเอเวอร์ให้ได้รู้จักกัน ไปดูกันได้เลย เอเวอร์เรสต์: สูงเหนือระดับน้ำทะเลมากที่สุด คนส่วนใหญ่ทราบกันดีว่ายอดเขาเอเวอร์เรสต์นั้นคือภูเขาที่สูงที่สุดในโลก ซึ่งดึงดูดให้นักปีนเขาจากทั่วโลกให้เดินทางมายังที่แห่งนี้ เพื่อที่จะพิชิตส่วนที่สูงที่สุดในโลกนี้ให้ได้ ยอดเขาเอเวอร์เรสต์นั้นมีความสูง 8,848 เมตร (29,028 ฟุต) เหนือระดับน้ำทะเล ซึ่งความสูงระดับนี้เองที่ทำให้เอเวอร์เรสต์มีความสูงมากกว่ายอดเขาอื่นๆ ในโลก (the Highest altitude) ยอดเขาเอเวอร์เรสต์   ด้วยความสูงเหนือระดับน้ำทะเลนี้ทำให้เอเวอร์เรสต์เป็นภูเขาที่สูงที่สุดในโลก Mauna Kea: ภูเขาที่มีความสูงมากที่สุด Mauna Kea มีความสูงเหนือระดับน้ำทะเล 4,205 เมตร (13,796  ฟุต) ซึ่งต่ำกว่าเอเวอร์เรสต์มาก แต่อย่างไรก็ตามด้วยความที่ภูเขา Mauna Kea เป็นเกาะกลางมหาสมุทร ในหมู่เกาะฮาวาย ดังนั้นถ้าวัดระยะจากฐานบริเวณใกล้กับพื้นมหาสมุทรถึงยอดเขาแล้ว จะพบว่าภูเขา Mauna Kea นั้นมีความสูงมากกว่าภูเขาเอเวอร์เรสต์ Mauna Kea มีความสูงมากกว่า 10,000 เมตร เมื่อเทียบกับเอเวอร์เรสต์ที่มีความสูงเพียง 8,848 เมตร ทำให้ Mauna Kea […]

ในการทำงานของนักธรณีวิทยาทั้งหลายทั่วโลก โดยเฉพาะการออกสำรวจภาคสนาม จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องอาศัยอุปกรณ์อำนวยความสะดวกต่างๆ เพื่อให้การทำงานนั้นมีความถูกต้องแม่นยำและให้เกิดความปลอดภัยแก่ผู้สำรวจ หากขาดอุปกรณ์เหล่านี้แล้วการทำงานในภาคสนามก็จะมีความยากลำบากมากขึ้น ดังนั้นบทความนี้เรามาดูกันว่าเครื่องมือและอุปกรณ์สำคัญๆ ที่นิยมใช้ในการทำงานทางธรณีวิทยาภาคสนามนั้นมีอะไรบ้าง

   กะลาเคลือบสังกะสี มีใครบ้างไหม ที่ไม่รู้จัก “สังกะสี” เชื่อแน่ว่าน้อยคนนักที่ไม่รู้จัก เพราะอย่างน้อย หลังคาสังกะสี ก็เป็นสิ่งที่คุ้นตาและสามารถหาได้โดยทั่วไป แต่เคยนึกสงสัยกันบ้างหรือไม่ว่า เจ้าหลังคาสังกะสีที่เงาวาวตอนซื้อมาใหม่ๆ ทำไมมันถึงได้แปรเปลี่ยนเป็นสีแดงสนิม เมื่อเวลามันล่วงผ่านไป แล้วสังกะสีมันคืออะไร ทำไมมันถึงเปลี่ยนสีได้ และที่สำคัญต้นกำเนิดของมันอยู่ที่ไหน พี่ต่อและน้องแป๋ว พิธีกรกบน้องใหม่ จึงอาสาออกติดตามหาคำตอบถึงที่มาของเหตุผลดังกล่าว โดยเริ่มจากร้านค้าวัสดุก่อสร้างทั่วไปซึ่งมักจะมีสังกะสีขาย ทั้งแผ่นเรียบและเป็นลอนลูกฟูกสำหรับมุงหลังคา ซึ่งผู้คนยังนิยมใช้สังกะสีมุงหลังคาบ้านนั้นก็เพราะว่า สังกะสีมีน้ำหนักเบาทำให้ลดต้นทุนด้านโครงสร้างลงนั่นเอง จากนั้นทั้งสองก็ออกติดตาม ต้นทางของแหล่งผลิตหลังคาสังกะสี เมื่อเฝ้าดูกระบวนการผลิตตั้งแต่ต้นจนจบ ก็ปรากฏว่ามีความรู้ใหม่ที่เข้ามาลบล้างความเชื่อเดิมๆออกไปจนหมดสิ้น เพราะสังกะสีที่เราเห็นเป็นแผ่นๆนั้น แท้จริงแล้วมันคือเหล็กแผ่นที่เคลือบด้วยสังกะสีนั่นเอง เนื่องจากคุณสมบัติของแร่สังกะสีที่เป็นสนิมช้ากว่าแร่เหล็กและแร่เหล็กก็มีความแข็งแรงกว่า ถูกกว่า จึงนำสองอย่างมาใช้งานร่วมกันนั่นเอง ส่วนสังกะสีจริงๆที่นำมาเคลือบนั้น มีรูปร่างเป็นก้อนๆขนาดใหญ่บ้างเล็กบ้าง ก้อนใหญ่สุดมีน้ำหนักถึง 1 ตัน และก็ได้รับคำตอบว่า สั่งซื้อมาจาก บ. ผาแดงอินดัสทรี ซึ่งมีทั้งเหมืองและโรงถลุงอยู่ที่ จ.ตาก เหมืองสังกะสี ตั้งอยู่ที่ ต.ผาแดง อ.แม่สอด ติดชายแดนพม่าเลยทีเดียว ลักษณะการทำเหมืองเป็นแบบขั้นบันไดขุดตามสายแร่ลงไปทีละชั้น ซึ่งมีความปลอดภัยกว่าการทำเหมืองแบบขุดอุโมงค์ พี่เขาาเล่าให้ฟังว่า เมื่อสมัยสงครามโลก ทหารญี่ปุ่นได้สำรวจเส้นทางเข้าพม่า และได้มาพบต้นไม้ชนิดหนึ่งลักษณะคล้ายต้นสับปะรด เจ้าต้นไม้ชนิดนี้ชอบขึ้นบนแร่สังกะสี จึงเป็นเหมือนตัวนำทางที่สามารถบอกได้ว่าอาจมีแร่สังกะสีในบริเวณนี้ (ก็เลยตั้งชื่อว่าต้นสังกะสี) สมัยต่อมา บ.ญี่ปุ่นได้เข้ามาสำรวจจริงจังก็พบแร่สังกะสีมากมายบริเวณผาแดงแห่งนี้ และในราวปี […]

เมื่อเวลา 18.40 น. ตามเวลาท้องถิ่น ของวันพุธที่ 15 สิงหาคม 2550 (6.40 น. ของวันพฤหัสบดี ตามเวลาในประเทศไทย) ได้เกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.0 ขึ้นบริเวณนอกชายฝั่งประเทศเปรู มีจุดศูนย์กลางลึกลงไปใต้พื้นดิน 30.2 กิโลเมตร และอยู่ห่างจากกรุงลิมาไปทางตอนใต้และตะวันออกเฉียงใต้ประมาณ 150 กิโลเมตร ตามรายงานของ USGS ยอดผู้เสียชีวิตจากเหตุแผ่นดินไหวครั้งนี้พุ่งสูงถึง 519 ราย ขณะที่มียอดผู้บาดเจ็บอยู่ที่ 1,366 คน

เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน 2550 เวลาประมาณ 12.06 น.ได้เกิดแผ่นดินไหวที่รู้สึกได้ขนาด 4.5 ตามมาตราริกเตอร์ที่จังหวัดเชียงใหม่ มีจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวอยู่ที่อ.แม่ริม โดยมีการเกิดสัมพันธ์กับระบบรอยเลื่อนแม่ริม (Mae Rim fault system): ชื่ออย่างไม่เป็นทางการ ซึ่งเป็นกลุ่มรอยเลื่อนที่วางตัวอยู่ในแนวเกือบเหนือ-ใต้ (แนวเส้นสีเหลือง ดังภาพ) มีลักษณะเป็นแนวยาวทางเหนือตั้งแต่เขตอ.เชียงดาว อ.แม่แตง และเริ่มมุดตัวลงใต้ชั้นตะกอนอายุอ่อนของแอ่งเชียงใหม่ในเขตอ.แม่ริม อ.เมือง ไปทางใต้จนถึงจ.ลำพูน ทำให้ไม่สามารถสังเกตเห็นแนวรอยเลื่อนได้บนพื้นดิน