เพชรสีเลือดแห่งความขัดแย้ง

หากใครเคยดูหนังเรื่อง Blood Diamond ที่มีลีโอนาโดสุดหล่อแสดงนำ คงยังจำเรื่องราวที่เกิดขึ้นท่ามกลางความสับสนวุ่นวายของสงครามกลางเมืองในทศวรรษ 1990 ได้ เพชรสีชมพูเข้มเม็ดใหญ่(มาก)ถูกพบใน ”เซียร์รา เลโอน” (Sierra Leone) โดยชาวประมงที่ต้องใช้แรงงานเยี่ยงทาสในเหมืองของพวกกบฎ อัญมณีสูงค่านี้ได้เปลี่ยนแปลงและแม้กระทั่งจบชีวิตของตัวละครหลายคนในเรื่อง ถือเป็นหนังที่น่าสนใจมากเรื่องหนึ่งเลยทีเดียว แต่ที่สำคัญกว่านั้นคือมันสร้างจากข้อเท็จจริงที่สังคมส่วนใหญ่ยังไม่รับรู้ จากหนังเราจะได้เห็นภาพว่าทรัพยากรแร่เหล่านี้นำไปสู่การกดขี่ห่มเหงหรือการสังหารหมู่คนเป็นพันอย่างเลือดเย็นได้อย่างไร และเหตุการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นมานานแล้วในแอฟริกา รวมถึงการแย่งชิงงาช้างและทองคำ

เพชรแห่งความขัดแย้งคืออะไร?

เพชรสีเลือด หรือ Blood Diamond เป็นที่รู้จักในอีกชื่อหนึ่งคือ “Conflict Diamond” หรือ เพชรแห่งความขัดแย้ง เนื่องจากเป็นเพชรที่ผลิตในพื้นที่ที่ถูกควบคุมโดยกลุ่มกบฎซึ่งต่อต้านรัฐบาลที่ได้รับการยอมรับจากนานาชาติ พวกกบฎขายเพชรนี้เพื่อใช้เป็นทุนในการซื้ออาวุธหรือเป็นทุนเสริมสร้างให้กองทัพแข็งแกร่งยิ่งขึ้นในด้านอื่นๆ เพชรสีเลือดนี้มักจะได้มาจากแรงงานที่ถูกบังคับทั้งชาย หญิงและเด็ก นอกจากนี้แล้วยังได้จากการขโมยระหว่างการขนส่งหรือจากการโจมตีเหมืองของผู้ประกอบการอย่างถูกกฎหมาย ซึ่งบางครั้งอาจถึงขั้นใช้ปฏิบัติการทางทหารครั้งใหญ่เลยก็ได้ หลังจากนั้นเพชรจะถูกขนส่งเข้าสู่ตลาดเพชรนานาชาติแล้วขายในรูปอัญมณีที่ถูกกฎหมาย เพชรเหล่านี้ถือว่าเป็นแหล่งทุนหลักของกลุ่มกบฎแต่บางครั้งการค้าอาวุธ ขนของเถื่อน และโกงเพชรก็เป็นปัจจัยที่เอื้อประโยชน์ต่อกลุ่มกบฎเช่นกัน เงินจำนวนมหาศาลเหล่านี้ล้วนเป็นเดิมพันและสินบนที่ได้มาจากกระบวนการข่มขู่ การทรมาน และการฆาตกรรม และนี่คือที่มาของการใช้คำว่า เพชรสีเลือด

การรับรองเพชรตามกระบวนการคิมเบอรี่ คืออะไร?

ตัวอย่างภาพจากภาพยนต์

กระแสของ conflict diamond มีต้นกำเนิดหลักจากเซียร์รา เลโอเน, แองโกลา (Angola), สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก (Democratic Republic of the Congo: DRC), ลิเบอร์เรีย (Liberia) และ ไอเวอรี โคสต์ (Ivory Coast) สหประชาชาติและอีกหลายกลุ่มได้ร่วมกันป้องกันและยับยั้งไม่ให้เพชรเหล่านี้เข้าสู่ตลาดสากลได้ โดยการตั้งระเบียบการออกใบรับรองจากรัฐบาลขึ้นชื่อว่า “Kimberly Process” ที่ให้รัฐบาลของแต่ละประเทศการันตีว่าเพชรส่งออกได้มาจากเหมืองและธุรกิจที่ถูกกฎหมาย ผู้ประกอบการที่มีใบรับรองเท่านั้นจึงจะสามารถเข้าสู่ตลาดโลกได้ เนื่องจากใบรับรองนี้จะมีรายละเอียดของทุกขั้นตอนในการผลิตเพชรตั้งแต่ออกจากเหมืองถึงผู้ค้าปลีก ดังนั้นลูกค้าที่จะซื้อเพชรที่ผ่านการเจียรไนแล้วควรร้องขอใบรับรองจากห้างร้านทุกครั้งเพื่อความแน่ใจว่าเพชรไม่ได้มาจากแหล่งผิดกฎหมายเช่น conflict diamond

ประเทศที่ตกลงร่วมใน Kimberly Process จะไม่ได้รับอนุญาตให้ค้าขายกับประเทศอื่นที่ไม่ใช่สมาชิก จึงเป็นที่เชื่อกันว่าโครงการนี้มีส่วนช่วยลดการรั่วไหลของ conflict diamond เข้าสู่ตลาดอัญมณีโลกได้อย่างมาก ปัจจุบันมีรัฐบาลจาก 71 ประเทศและองค์กรอิสระอีกหลายองค์กรเข้าร่วม และจากเดือนธันวาคม ปี 2006 เหลือเพียงสองประเทศที่ถูกห้ามค้าขายกับประเทศอื่นๆนั่นคือ ลิเบอร์เรียและไอเวอรี โคสต์ สภาเพชรโลก (The World Diamond Council) ให้การประมาณว่า 99% ของเพชรในตลาดปัจจุบันมาจากแหล่งที่ปราศจากความขัดแย้ง

จากบทความ : Blood Diamonds-Conflict Diamonds, What is the Kimberly Process?

ลิงค์เพิ่มเติม

http://en.wikipedia.org/wiki/Blood_diamonds
http://diamondfacts.org/conflict/index.html

ข้อมูลเพิ่มเติม

Kimberly Process สันนิษฐานว่าเป็นชื่อที่ตั้งตามหินต้นกำเนิดของเพชรที่มีชื่อว่า Kimberlite (คิมเบอร์ไลท์) ซึ่งถูกตั้งชื่อตามเมือง Kimberley (คิมเบอร์ลีย์) ในประเทศแอฟริกาใต้ เพราะเป็นสถานที่ค้นพบเพชรจำนวน 83.5 กะรัต (16.7 กรัม) เมื่อปี 1871 ทำให้เกิดการตื่นเพชรครั้งใหญ่และผู้คนแห่มาขุดเพชรจนได้เหมืองเพชรแบบเปิด (open-pit mine) ที่ขุดด้วยมือมนุษย์เชื่อว่ามีขนาดใหญ่ที่สุด คือ กว้าง 463 เมตร ลึก 240 เมตร

The Big Hole จาก http://en.wikipedia.org/wiki/Big_Hole

Kimberlite คือ potassic volcanic rock จัดเป็นหิน Peridotite (เพอริโดไทต์) ชนิดหนึ่ง เชื่อว่ามีแหล่งกำเนิดจากการหลอมของ mantle ที่ความลึก 150-450 กิโลเมตร ทำให้มีส่วนประกอบแตกต่างจาก peridotite ชนิดอื่นอย่างมาก และการที่มีคาร์บอนไดออกไซด์และไอระเหยชนิดอื่นๆในปริมาณสูงแม็กมานี้จะมีการระเบิดอย่างรวดเร็วและรุนแรง มักแทรกตัวขึ้นมาสู่ผิวโลกเป็นโครงสร้างรูปกรวยที่เรียกว่า Kimberlite Pipe เนื่องจากระดับความลึกของการหลอม การะเบิดและขึ้นสู่ผิวโลกอย่างรวดเร็วนี้เองทำให้ในตัว kimberlite มี diamond-garnet peridotite mantle xenoliths หรือ diamond xenocryst ซึ่งเป็นแหล่งเพชรที่สำคัญที่สุดของโลกในปัจจุบัน

การ์ตูนแสดงการเกิดของ Kimberlite อย่างง่าย
คัดลอกจาก http://www.kgs.ku.edu/Publications/GeoRecord/2000/vol6.1/Page1.html

รูปแสดงเพชรดิบที่พบใน kimberlite
(www.exceptionalminerals.com/HOFdiamond2.jpg)